برای آشنایی با سیستم ده دهی در الکترونیک دیجیتال ابتدا باید اشاره کنم که اعدادی که در عصر حاضر به‌طور وسیعی از آن‌ها استفاده می‌کنیم، شاید در حدود ۱۰ تا ۱۲ هزار سال پیش به وجود آمده‌اند و بعدها برای شمارش این اعداد، اسم‌ها و قوانینی وضع شد گسترش شمارش اعداد در مبناهای مختلف، سیستم‌های مختلفی را ایجاد کرد که در حال حاضر هر یک از این سیستمها در موارد خاصی مورداستفاده قرار می‌گیرند. یکی از مبناهایی که از زمان قدیم تاکنون مورداستفاده قرارگرفته است، مبنای ۱۰(ده‌دهی) است که بر مبنای شمارش انگشتان دست‌ها بوده و چنین ترتیب ذهنی را برای آن‌ها به وجود آورده‌اند.

آشنایی با سیستم ده دهی در الکترونیک دیجیتال

سیستم  ده‌دهیاعشاری : (Decimal)

سیستم اعداد ده‌دهی(اعشاری) از ده علامت ۰و ۱و ۲و ۹ تشکیل‌شده‌اند. برای شمارش از صفرتا ۹ از این علامت‌ها استفاده می‌کنیم و برای نشان دادن اعداد بزرگ‌تر از ۹، این علامت‌ها را طبق قواعد خاصی با یکدیگر ترکیب می‌کنیم (پشت سر هم قرار می‌دهیم) چنانکه می‌دانید، موقعیت مکانی هر عدد(هر علامت) یا رقم معنی خاصی دارد؛ مثلاً با دو رقم ۶ و ۴ دو عدد ۴۶ و ۶۴ را می‌توان ساخت که ازنظر معنا باهم متفاوت‌اند. در سیستم ده‌دهی، هر عدد را می‌توان به‌صورت توان‌هایی از ۱۰ نشان داد؛ به این دلیل به آن‌ها سیستم ده‌دهی می گویند. مثلاً: 

به‌طورکلی، در سیستم اعشاری(ده‌دهی) هر عدد صحیح را می‌توان به‌صورت زیر نوشت.

ضرایب:

می‌توانند بین صفرتا ۹ باشند.

توان‌های ۱۰ ارزش مکانی هر یک از رقم‌ها را مشخص می‌کند. مثلاً:

 
[irp posts=”14510″ name=”آشنایی با دروازۀ NOT یا نه در الکترونیک”]

یکان دهگان صدگان هزارگان ده هزارگان در عدد ۴۵۵۳۱، رقم ۴ مربوط به  ، رقم ۵ مربوط به  ، رقم ۵ صدگان مربوط به مربوط به  و ۱ مربوط به  است. در این مثال n=4 است درنتیجه 

می‌شود.
تذکر: هنگامی که عدد از مبنای کوچک به مبنای بزرگتر می‌رود ظاهر آن کوچکتر می‌شود و بالعکس.